Η τελευταία ηφαιστειακή δράση στη Νίσυρο εκδηλώθηκε πριν από αρκετές χιλιάδες χρόνια και βέβαια δεν έχει καταγραφεί στις ιστορικές πηγές. Παρ’ όλα αυτά, η Νίσυρος χαρακτηρίζεται σαν ένα κοιμώμενο ενεργό ηφαίστειο, και η θεώρηση αυτή βασίζεται σε τρία στοιχεία:
- Το πρώτο είναι η σχετικά πρόσφατη ηλικία των τελευταίων ηφαιστειακών εκρήξεων. Η τελευταία μαγματική δράση στην περιοχή της Νισύρου εκδηλώνεται πριν περίπου 20.000 χρόνια, ενώ υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η τελευταία έκρηξη του Γυαλιού είναι πιθανά νεώτερη των 10.000 ετών.
- Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι οι διεργασίες που γεννούν την ηφαιστειακή δράση, η βύθιση της Αφρικάνικης λιθόσφαιρας κάτω από το Αιγαίο και τα μεγάλα ρήγματα, συνεχίζουν να είναι ενεργά φαινόμενα στην περιοχή.
- Το τρίτο στοιχείο είναι η θερμική κατάσταση της περιοχής, κυρίως οι πληροφορίες από τις βαθιές γεωτρήσεις που εκτελέστηκαν στη Νίσυρο, με στόχο τον εντοπισμό ενός γεωθερμικού ταμιευτήρα ικανού να παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Στον πυθμένα της πρώτης βαθιάς γεώτρησης, στα 1700 μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, συναντήθηκαν θερμοκρασίες κοντά στους 500 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που κάνει αναγκαία την παραδοχή ύπαρξης λιωμένου πετρώματος σε μικρά βάθη, μεταξύ 3 και 5 χιλιομέτρων.
Η εντονότερη και θεαματικότερη θερμή εκδήλωση στη Νίσυρο είναι η ατμιδική δραστηριότητα στην περιοχή του Ραμού και ιδιαίτερα στον κρατήρα του Στέφανου και την περιοχή του Λόφου. Τα αέρια που εκλύονται από εκατοντάδες σημεία στην περιοχή έχουν μέγιστη θερμοκρασία 100,1 βαθμούς Κελσίου. Την ίδια θερμοκρασία έχει και το έδαφος στην περιοχή των ατμίδων. Τα αέρια αποτελούνται κυρίως από υδρατμούς(94% κατά όγκο) και διοξείδιο του άνθρακα (5%). Σε ποσοστό μικρότερο από 0,5% εκλύονται υδρόθειο, άζωτο και μεθάνιο. Στο στόμιο των οπών από όπου εξέρχονται τα αέρια αποτίθενται όμορφοι κρύσταλλοι θείου, ενώ οι υδρατμοί που υγροποιούνται ποτίζουν το γύρω έδαφος με αραιό θειικό οξύ, λόγω της διάλυσης του υδρόθειου στον ατμό. Για το λόγο αυτό τα υφάσματα που έρχονται σε επαφή με το έδαφος καταστρέφονται σε ελάχιστο χρόνο. Η χαρακτηριστική μυρουδιά του «κλούβιου αυγού» στην περιοχή οφείλεται επίσης στην ύπαρξη του υδρόθειου, το οποίο ακόμη και σε απειροελάχιστες συγκεντρώσεις γίνεται αισθητό από την όσφρηση.
Έξω από την περιοχή του Ράμου, έκλυση θερμών αερίων (υδρατμοί) εμφανίζεται σε αρκετά σημεία, κυρίως κατά μήκος των μεγάλων ενεργών ρηγμάτων του νησιού. Τα πιο γνωστά στη νότια πλευρά είναι στο χείλος της καλδέρας και στην περιοχή Πυριά. Στο βόρειο μέρος, εντοπίζονται στη βάση του γκρεμνού της καλδέρας, στην κορυφή του θόλου Νίφιος και στην είσοδο του χωριού Εμπορειό. Η θερμοκρασία των υδρατμών σε όλα αυτά τα σημεία κυμαίνεται μεταξύ 36 και 40 βαθμών.
